Küratör Robert Fleck 30 NİSAN – 23 MAYIS, 2025, Villa İpranosyan, İstanbul
Sevil Dolmacı Istanbul, “European and American Art” sergisini sunmaktan gurur duyar. 30 Nisan – 23 Mayıs 2025 tarihleri arasında gerçekleşecek olan sergi, çağdaş sanatın önde gelen dünyaca önemli sanatçıları ağırlayacak. Sergi küratörü ise çağdaş sanat alanında pek çok başvuru kitabına imza atmış, Düsseldorf Akademisi’nden sanat tarihçi Robert Fleck’dir.
Robert Fleck, Hamburg’daki Deichtorhallen Uluslararası Sanat Müzesi’nin eski müze direktörü olup, 2009-2012 yılları arasında Almanya Federal Cumhuriyeti Sanat ve Sergi Salonunun yöneticiliğini de yürütmüştür. Tony Cragg’in rektörlük döneminde Düsseldorf Sanat Akademisinde rektör yardımcısı olarak görev almış, şu anda Düsseldorf Sanat Akademisi’nde sanat ve kamu alanında profesörlük yapmaya devam etmektedir. Fleck, Yves Klein, Anselm Kiefer, Pierre Soulages, Julian Schnabel, Eva & Adele, Katharina Fritsch, George Baselitz, Erwin Wurm ve Heinz Mack gibi sanatçıların kitaplarını yazmıştır. Pierre Soulages, Katharina Fritsch, Heinz Mack’in katalog yapılandırmalarını yapmış ve söz konusu sanatçıların vakıf yönetimlerinde hala yer almaktadır.
Sergide dünyanın en önemli müzelerinde eserleri bulunan, Georg Baselitz, Katherine Bradford, Jiri Georg Dokoupil, Ebru Döşekçi, Katharina Fritsch, Katharina Grosse, Erwin Wurm ve Ekrem Yalçındağ gibi sanatçıların eserleri yer alacaktır.
Georg Baselitz, 1938 doğumlu Alman sanatçı, çağdaş sanatın en ikonik figürlerinden biridir. Geçtiğimiz aylarda Sabancı Müzesi’nde kapsamlı bir sergisi olan Baselitz, 1960’larda geliştirdiği “baş aşağı” resim tekniğiyle tanınarak, izleyicilerin resimlere farklı açılardan bakmalarını teşvik etmiştir. Eserlerinde sıkça toplumsal ve politik temalara yer veren Baselitz, Postmodernizm akımının etkisiyle geleneksel sanat kalıplarını sorgular. Yıllar içinde, sanatıyla Alman kimliğinin derinliklerine inmiş ve önemli uluslararası sergilerde yer alarak çağdaş sanat literatüründe kendisine sağlam bir yer edinmiştir. Günümüzde Baselitz’in eserleri, Museum of Modern Art (MoMA), Guggenheim Müzesi, Albertina Müzesi, Metropolitan Museum of Art, Tate, The Broad Müzesi, National Gallery of Art gibi dünyanın en prestijli müze koleksiyonlarında yer alır. Baselitz 20. yüzyılın en etkili sanatçılarından biri olarak kabul edilmektedir.
1942 doğumlu Amerikalı sanatçı Katherine Bradford, çalışmalarında kullandığı canlı renkler ve soyut formlar, insan deneyimlerinin duygusal boyutlarını keşfetmesine olanak tanıyan bir atmosfer oluşturur. Denizdeki kayıklar gibi imgelerle, izolasyon ve topluluk temalarını ele alır. Bradford, çağdaş sanatta kadın sanatçıların öne çıkmasına yönelik çabaların parçası olmuş; eserleriyle yankı uyandırmıştır. Eserleri Whitney Museum of American Art ve Solomon R. Guggenheim Müzesi gibi müzelerde sergilenmiştir. Bradford, MoMA PS1, Campoli Presti (Londra ve Paris), Fort Worth Modern Sanat Müzesi, Brooklyn Müzesi, Crystal Bridges Müzesi ve Tomio Koyama (Tokyo) gibi uluslararası müzelerde sergiler gerçekleştirmiştir. John Simon Guggenheim, Joan Mitchell ve Pollock-Krasner vakıfları ile American Academy of Arts and Letters’tan ödüller almıştır. Eserleri, Metropolitan Sanat Müzesi, Brooklyn Müzesi, Dallas Sanat Müzesi, Boston Çağdaş Sanat Enstitüsü ve Menil Koleksiyonu gibi koleksiyonlarda bulunur.
1954 yılında Çek Cumhuriyeti’nde dünyaya gelen Jiri Georg Dokoupil, neo-avangard akımının dönüm noktalarından birini temsil eder. 1970’lerin sonlarında oluşmaya başlayan Alman Junge Wilde hareketinin bir parçası olan Dokoupil, kavramsal ve radikal bir resim anlayışı geliştirmiştir. 1980’lerde geliştirdiği “Fırça Yöntemi” ile yaptığı eserler, geleneksel boyama tekniklerini altüst eder. Yenilikçi teknikleriyle geleneksel sanatın kurallarını sorgulayan bir sanatçının eserleri Avrupa’nın ve dünyanın önde gelen müzelerinde sergilenmiştir. Sanatçının eserleri, Musée national d’Art moderne Centre Pompidou; Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofia, Kunsthaus Zurich, Kore Ulusal Çağdaş Sanat Müzesi, Horsens Kunstmuseum, Hammer Museum gibi dünya çapında önde gelen müze koleksiyonunda bulunmaktadır.
1972 yılında Ankara’da doğan Ebru Döşekçi, İstanbul ve Londra’da yaşayan, uluslararası alanda faaliyet gösteren kadın sanatçılarımız arasındadır. Döşekçi, üç boyutlu güçlü geometrik formlar aracılığıyla kişisel olanı aktarmak ve sorgulatmak için kullanır. Başlangıçta parlak ve dişil formlardan oluşan tarzı, zamanla daha eril tasarımlara dönüşmüştür. Atölyesini, deney yapma ve yeni fikirler keşfetme özgürlüğü bulduğu kutsal bir alan olarak görmekte ve bu alandaki yaratımlarını da duygusal iletişimin aracıları olarak tanımlamaktadır.
Sanattaki nesne algısını ve toplumsal cinsiyet temalarını sorgulayan eserler üreten Alman sanatçı Katharina Fritsch (1956), heykel ve enstalasyonları ile tanınır. 2022 yılında düzenlenen 59. Venedik Bienali’nde (The Milk of Dreams) Yaşam Boyu Başarı için Altın Aslan ödülüne layık görülen Fritsch, günlük objeleri ve figürleri kullanarak, eserlerinde alışıldık olanı sorgulayan güçlü semboller yaratır. Çalışmalarında toplumsal cinsiyet ve kimlik temalarını işleyen Fritsch, gizemli ve çarpıcı kalıpları ile nesnelerin ötesinde anlamlar oluşturur. Sanattaki nesne algısını ve toplumsal cinsiyet temalarını sorgulayan eserler üretir. Kendine has üslubu ve yenilikçi tasarımlarıyla sanat dünyasında önemli bir figür haline gelmiştir. Fritsch, 1995 yılında Venedik Bienali’nde Almanya’yı temsil etmiştir. 2013 yılında, 4.5m boyundaki Hahn/Cock heykeli, Londra’daki Trafalgar Meydanın’da sergilenmiştir. Büyük ölçekli monokromatik heykelleri aracılığıyla gerçeklik ve fantaziyi sorgulayan sürreal görüntüler yaratmaktadır. 1995 Venedik Bienali’nde Almanya’yı temsil etti ve Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri’ndeki birçok müzede kişisel sergiler açtı. Bu müzeler arasında Kunstmuseum Basel, San Francisco Modern Sanat Müzesi, Chicago Sanat Enstitüsü, Londra’daki Tate Modern ve Düsseldorf’taki K21 bulunmaktadır. Kunsthaus Zürich ve Deichtorhallen Hamburg’da retrospektif sergileri olmuştur. Fritsch ayrıca Sydney Bienali (1988), 46. Venedik Bienali (1995), 48. Venedik Bienali (1999), Gwangju Bienali (2010), 54. Venedik Bienali (2011) ve 59. Venedik Bienali (2022) katılmıştır.
Günümüzün en önemli ressamlarından biri olan Katharina Grosse, 1961 yılında Freiburg, Almanya’da doğmuştur. Büyük boyutlu ve son derece güçlü tabloları, ön plan ve arka plan arasındaki geleneksel ilişkileri, yüzey ve zemin arasındaki sınırları, tuvalin alanı ile resmin kenarları arasındaki sınırları altüst ederek, sanat eserinin içinde ve dışında yeni hayal gücü dünyaları açar. Resmin performatif özellikler kazandığı açık uçlu yaratıcı bir süreç aracılığıyla, Grosse, uzun zamandır resim tarihini tanımlayan temel taşlarına meydan okur. 1990’ların sonlarından beri Grosse, geleneksel resim anlayışlarını yeniden tanımlayan ve altüst eden bir sprey tekniği kullanmaktadır. Performansları sırasında vizyonu fiziksel dünyaya yayılır; duvarlar, zeminler, tavanlar, gündelik objeler ve heykelsi yapılar üzerine akar. Soyut sanat ve performans sanatını birleştirdiği büyük ölçekli resimleri, izleyicilere yalnızca dışarıdan bakan bir seyirci olmanın ötesine geçen bir deneyim yaratmayı hedefler. En son tuvallerinde, canlırenkli dairesel çizgileri neredeyse üç boyutlu bir şekilde beyaz zemin üzerinde süzülmektedir. Renkler, gevşek iplik parçaları gibi birbirine karışırken, resimler, Grosse’un yoğun ve hızlı düşünceleri ile en küçük yüzeyde mümkün olan en büyük eylemi kaydetmeyi hedefler. Soyut sanat ve performans sanatının önde gelen temsilcilerindendir. “Resim süreci, düşünme ve eylemin tuhaf bir tesadüfüdür. Agresyon, kaybolması gerekenleri kaybetme arzusunu taşımanıza olanak veren enerjidir. Bu süreçte besleyici ve sürdürücüdür.” demiştir. Grosse, çağdaş sanatın sınırlarını zorlayarak önemli yenilikçi projelere imza atmıştır. Eserleri Metropolitan Museum of Art, Albertina Müzesi, Musée national d’Art moderne Centre Pompidou gibi müzelerde bulunmaktadır.
Erwin Wurm, 1954 yılında Avusturya’nın Bregenz şehrinde doğmuştur. Wurm, genellikle sıradan objeleri kullanarak izleyicilerin aktif katılımını teşvik eden eserler üretir. En bilinen çalışma serilerinden biri olan “One Minute Sculptures”, izleyicilerin belirli bir süre boyunca öngörülen pozisyonda durmasını ya da belirli nesneleri kullanarak yaratıcı bir şekilde poz vermesini gerektirir. Bu eserler, izleyicinin katılımını zorunlu kılarak, sanatın tanımı konusunda sorgulayıcı bir etki yaratır. Mizahın insanları dikkatini çekmenin temel bir yolu olduğunu düşünür. statü sembolü olarak değerlendirilen otomobil modellerini kasıtlı olarak çarpıttığı Fat Car serisinde Erwin Wurm, birçok uluslararası bienalde ve sergide yer almış; eserleri dünya çapında önemli müzelerde sergilenmiştir. Wurm, 2011’de Palazzo Cavalli-Franchetti’de Narrow House adlı enstalasyonu ve 2017’de Avusturya’yı temsiliyeti ile Venedik Bienali’ne iki kez katılmıştır. Son dönemdeki kişisel müze sergileri arasında Taipei Güzel Sanatlar Müzesi (2020); Musée Cantini, Marsilya (2019); K11 MUSEA, Hong Kong (2019); Vancouver Sanat Galerisi (2019); Albertina Müzesi, Viyana (2018); 21er Haus, Belvedere, Viyana (2017); Leopold Müzesi, Viyana (2017); Centro Cultural Banco do Brasil, São Paulo (2017) ve Berlinische Galerie, Berlin (2016) bulunmaktadır.
Ekrem Yalçındağ, 1964 yılında Adıyaman’da doğmuştur. Eserleri, İstanbul Modern, Münih’teki Sammlung Goetz, EPO Sanat Koleksiyonu, Düsseldorf’taki Arthena Vakfı, Stuttgart’taki Kunstmuseum ve Zürih’teki Museum Haus Konstruktiv gibi uluslararası ünlü modern sanat koleksiyonlarında yer almaktadır. Sanat eğitimine İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi’nde (1990-1993) başlamış, ardından 1994-1999 yılları arasında Frankfurt’taki Städelschule’de Hermann Nitsch ve Thomas Bayrle’in rehberliğinde öğrenim görmüştür. Sanatında impasto boyama tekniğiyle çizim yapmaya başlayan Yalçındağ, 1994/95’te ilk çiçek motiflerini geliştirmiştir. Frankfurter Palmengarten’deki çalışmalarında, resimleri için karakteristik soyut çiçek formlarını bulmuştur. 1997 yılında ilk Tondo ve Kamuflaj eserlerini oluşturmuştur. 2015’te daha fazla monokromatik eserler üretmiş ve Matisse’in silüetlerinden ilham alarak çiçek motiflerini çerçevelemek için kullandığı gümüş renginden vazgeçmiştir. En son eserlerinde, doğayı temsil eden formlar ile teknik repertuarını genişleterek büyük boyutlarda zarif yağlı boya tekniğini ahşap ve serigrafi ile birleştirmiştir.
Fleck’e göre; “European and American Art”, modernizmin sona ermesinden bu yana sanatta belirleyici ağırlığı olan bir akımın olmadığını, ancak çok iyi sanatın var olduğunu gösterir. Çeşitli nedenlerle büyük uluslararası sergilere ve fuarlara çok fazla seyahat edemeyen sanat izleyicisi için sergi aynı zamanda bilgilendirici ve eğitici bir misyon taşır.
Sevil Dolmaci Galeri, müze sergisi niteliğinde gerçekleşecek “European and American Art” isimli sergiye tüm sanatseverleri beklemektedir.
